İstanbul’da Taksi Sorunu: Plakalar Yatırım Aracı Haline Geldi

İstanbul’da yapılan bir araştırmaya göre şehirde 20.311 taksi ve 40.622 taksi sürücüsü bulunmaktadır. Günde ortalama 36 yolculuk yapan taksiler, yıllık 47,8 milyar TL gelir elde etmektedir. Ancak, mevcut sistemde en önemli sorunlardan biri taksi plakalarının yatırım aracı haline gelmesidir. Plaka sahipleri ve kiracılar yüksek gelir elde ederken, taksi sürücülerinin kazancı ise düşük seviyededir.

İstanbul’da Taksi Talebi ve Sorunları

Son 30 yılda İstanbul’un nüfusu ikiye katlanırken, turist sayısı ise 10 kat artmıştır. Ancak taksi sayısında sadece %17’lik bir artış yaşanmıştır. Bu durum, şehrin taksi talebine yeterli arzı karşılayamadığını ve korsan taksi kullanımının yaygınlaştığını göstermektedir. Yurttaşların %86’sı taksi bulmakta zorluk çektiğini belirtirken, %33’ü her zaman taksi bulma sorunu yaşadığını ifade etmektedir.

Güven Eksikliği ve Hizmet Kalitesi Sorunları

Taksi hizmetleri, yerli ve yabancı yolcular açısından çeşitli sorunlar içermektedir. Turistlerin %50’den fazlası, taksicilerin yüksek ücret taleplerinden, uzun rotalardan ve yabancı dil bilmeyen sürücülerden dolayı zorluk yaşadığını belirtmektedir. Yerli yolcular ise kaba davranışlar (%64) ve kısa mesafede yolcu almama (%54) gibi sorunlardan şikayet etmektedir. Ayrıca, yolcuların %42’si taksi içinde kendilerini güvende hissetmediklerini ifade etmektedir.

Dijitalleşme ve Taksilerin Geleceği

Yapılan araştırma, dijital taksi uygulamalarının daha fazla yaygınlaşması gerektiğine işaret etmektedir. Taksi sürücülerinin %30’u dijital uygulamaları kullandığını ve yolculukların %55’inin bu platformlar aracılığıyla gerçekleştirildiğini belirtmektedir. Ancak, uygulamalardaki komisyon oranları ve sabit ücret politikaları hem yolcular hem de sürücüler için bir sorun oluşturmaktadır.

Taksi Ekosisteminin Dönüşümü İçin Öneriler

EY raporuna göre, İstanbul’un 2027, 2030 ve 2035 hedeflerine ulaşabilmesi için daha organize ve dijital bir taksi ekosistemi oluşturulmalıdır. Dönüşüm için önerilen beş temel adım şunlardır:

• Yeni taksiler ve operasyonel standartlar: UKOME tarafından onaylanan 2.500 yeni taksinin hizmete sunulması ve dijitalleşme gerekliliklerinin belirlenmesi.
• Mevzuat düzenlemeleri: Rezervasyonlu Bireysel Taşıma (RBT) araçları için mevzuat hazırlıklarının başlatılması.
• Dinamik fiyatlandırma: Dijital taksilerde fiyatlandırma sisteminin dinamik hale getirilmesine yönelik karar taslağının sunulması.
• Taksi şirketleşmesi: Taksi hizmetlerinin daha profesyonel hale gelmesi için taksi şirketlerinin kurulmasının teşvik edilmesi.
• Gelir takibi ve vergilendirme: Dijital platformlar üzerinden gelirlerin takip edilmesi ve vergilendirme sisteminin güçlendirilmesi.