Moldova’ya bağlı Gagauz Özerk Yeri’nde halk, yeni başkanlarını seçmek için yarın ikinci kez sandık başına gidecek.
Gagauz Özerk Yeri’nde 30 Nisan’da yapılan başkanlık seçiminin ilk turunda adaylardan hiçbirinin yüzde 50’nin üzerinde oy alamaması nedeniyle düzenlenecek ikinci turda yaklaşık 92 bin seçmen, 65 seçim merkezinde oy kullanacak.
Seçimde oy verme işlemi yarın sabah yerel saatle 07.00’de başlayacak ve 21.00’de sona erecek.
Bölgenin seçim yasasına göre başkan adaylarının, 35 yaşını doldurmuş olmaları, Moldova’da ikamet etmeleri ve Gagauz Türkçesini bilmeleri gerekiyor.
Seçimleri kazanacak aday, 30 gün içinde yemin ederek başkanlık görevine başlayacak.
İkinci turda yarışacak adaylar
Başkanlık koltuğu için seçimin ilk turunda en fazla oy alan (yüzde 26,47) Şor Partisinin aday gösterdiği Evgeniya Gutsul ile yüzde 26,40 oyla ikinci olan, eski Cumhurbaşkanı İgor Dodon’un liderliğindeki Sosyalist Parti tarafından desteklenen bağımsız aday Grigoriy Uzun yarışacak.
İki adayın ilk turda aldıkları oyların arasında küçük bir fark bulunması nedeniyle her seçmenin tercihi belirleyici olacak. Dolayısıyla iki aday da seçmenlerin oyunu almak için mücadele ediyor.
Diğer yandan seçimin ilk turunda başkanlık koltuğu için talip olan 8 aday arasında yüzde 16,2 oyla üçüncü sırada gelen Gagauz Özerk Yeri Meclisi “Halk Topluşu” üyesi Viktor Petrov ile yüzde 2,3 oy alan Sergey Çernev, ikinci turda kimseyi desteklemediklerini açıkladı. Geriye kalan 4 aday da bu konuda kamuoyuna açıklamada bulunmadı.
Seçimde usulsüzlük iddiası
Moldova Merkez Seçim Komisyonu, geçen hafta Gagauz Özerk Yeri’nin Merkez Seçim Komisyonuna mektup göndererek 30 Nisan’daki başkanlık seçiminin ilk turunda usulsüzlük yapıldığını iddia etmişti.
Ülkenin Polis Genel Müfettişliği de bölge komisyonuna bu konuda uyarıda bulunmuştu.
Moldova Cumhurbaşkanı Maya Sandu ise Youtube kanalına dün verdiği röportajda, “Seçimde çok sayıda ihlalin yapıldığından hiç şüphe yok. Gagauz Özerk Yeri’nin Merkez Seçim Komisyonuna çok sorumuz var çünkü komisyonun ihlaller ve suiistimaller konusunda gerekli kararları alması ve ceza vermesi gerekiyordu.” ifadelerini kullanmıştı.
Öte yandan bölgenin Merkez Seçim Komisyonu ise seçimde ihlal yapılmadığını açıklamıştı.
Ayrıca Rus yanlısı olarak bilinen Şor Partisinin adayı Gutsul’un seçim karargahında polis tarafından geçen hafta arama yapılmış, bazı parti temsilcileri “seçimde oyları satın aldıkları” iddiasıyla gözaltına alınmıştı.
Dün ise Gagauz Özerk Yeri’nin başkenti Komrat’ta olayları protesto etmek amacıyla gösteri düzenlenmişti.
Başkanlık seçiminin ilk turu
Moldova’ya bağlı Gagauz Özerk Yeri’nde mevcut Başkan İrina Vlah’ın, 4 yıllık görev süresinin sona ermesi nedeniyle 30 Nisan’da seçime gidilmişti.
Seçimde 7’si bağımsız, biri partili 8 aday başkanlık koltuğu için yarışmıştı.
Adayların arasında eski Gagauz Özerk Yeri Başkanı ve Moldova’nın Ankara Büyükelçisi Dmitri Croitor, eski Başkan Mihail Formuzal, Moldova Parlamentosundaki partilerden Sosyalist Partinin desteklediği Grigoriy Uzun, Şor Partisinin aday gösterdiği Evgeniya Gutsul yer almıştı.
4 yılda bir yapılan başkanlık seçiminde iki kez art arda seçilen İrina Vlah, seçim yasası gereği üçüncü kez başkanlık yarışına katılamamıştı.
Moldova Cumhurbaşkanı Sandu’nun kurduğu iktidardaki Eylem ve Dayanışma Partisi (PAS), başkanlık seçiminde aday çıkarmamıştı.
Gagauz Özerk Yeri’nin Merkez Seçim Komisyonu, seçime katılım oranının yüzde 57,8 ve seçimin geçerli olduğunu ancak adaylardan hiçbirinin yüzde 50’nin üzerinde oy alamaması nedeniyle ikinci tura gidileceğini duyurmuştu.
Eski başkanlar
Moldova Cumhuriyeti sınırlarında 23 Aralık 1994’te kurulan Gagauz Özerk Yeri’nin ilk başkanı, 1995’te Georgiy Tabunşçik olmuştu.
Seçimlerde 1999’da Dmitri Croitor, 2002’de ise yeniden Tabunşçik başkanlık koltuğuna oturmuştu.
2006-2015 döneminde Mihail Formuzal başkan olurken mevcut Gagauz Özerk Yeri Başkanı İrina Vlah, 2015 ve 2019 başkanlık seçimlerini kazanmıştı.
Gagauz Özerk Yeri’nin kuruluşu
Moldova Parlamentosunun 1994’te Gagauzlara özerklik tanıyan yeni anayasayı kabul etmesiyle Gagauz Yeri’nin özerkliği, Moldova hükümetince resmen tanınmıştı.
Toprak bütünlüğü bulunmayan bölge, başkent Komrat, Çadır Lunga ve Valkaneş olmak üzere 3 şehir ve yaklaşık 25 köyden oluşuyor.
120 binden fazla nüfusa sahip Gagauz Özerk Yeri’nde halk, Gagauz Türkçesi konuşuyor.
Gagauzlar, 1994’te Türkiye’nin de katkısıyla kazandığı özerklik haklarını zamanla kaybetme endişesi yaşıyor.
Oğuz boyundan gelen Hristiyan Gagauz Türkleri, stratejik ortaklık düzeyine taşınan Türkiye ile Moldova arasındaki ilişkilerde önemli bağ vazifesi görüyor.
